Kancelaria Radcy Prawnego
JarosĆaw Baraniak
ĆĂłdĆș, ul. PĂłĆnocna 37/2
tel. 690 519 875
poczta@kancelariabaraniak.pl
Zapisz siÄ na newsletter
Nazywam siÄ JarosĆaw Baraniak i jestem radcÄ prawnym. ProwadzÄ kancelariÄ prawnÄ w Ćodzi. Od wielu lat zajmuje siÄ sprawami zwiÄ zanymi z e-commerce. W razie pytaĆ zapraszam do kontaktu.
ProwadzÄ c dziaĆalnoĆÄ handlowÄ w Internecie, naleĆŒy mieÄ przede wszystkim na wzglÄdzie unikanie klauzul niedozwolonych. Pewnie wielu spotkaĆo siÄ tym pojÄciem, jednakĆŒe czy kaĆŒdy zdaje sobie sprawÄ czym dokĆadnie sÄ i jakie sÄ konsekwencje ich stosowania? Zapraszam do zapoznania siÄ z poradnikiem dotyczÄ cym klauzul abuzywnych. W pierwszej czÄĆci wyjaĆniam czym sÄ i jakie sÄ konsekwencje ich stosowania.
SÄ to postanowienia umowy zawieranej z konsumentem ksztaĆtujÄ ce jego prawa i obowiÄ zki w sposĂłb sprzeczny z dobrymi obyczajami raĆŒÄ co naruszajÄ c jego interesy, ktĂłre nie zostaĆy z nim uzgodnione indywidualnie. Jak widaÄ, istniejÄ dwie przesĆanki, ktĂłre muszÄ zostaÄ speĆnione ĆÄ cznie. Przeanalizujemy je obie:
Postanowienia nieuzgodnione indywidualnie:
PiszÄ c wprost, sÄ to postanowienia umowne, na ktĂłrych treĆÄ konsument nie miaĆ ĆŒadnego wpĆywu. Klient sklepu internetowego przed dokonaniem transakcji ma moĆŒliwoĆÄ zapoznania siÄ z treĆciÄ regulaminu, jednakĆŒe nie ma wpĆywu na treĆÄ postanowieĆ znajdujÄ cych siÄ w tym dokumencie. Regulaminy e-sklepĂłw stanowiÄ wiÄc tak zwany wzorzec umowny. Warto w tym miejscu odwoĆaÄ siÄ do wyroku SÄ du NajwyĆŒszego z dnia 20 stycznia 2011 r. o sygn. akt I CSK 218/10, w ktĂłrym wyjaĆniono, iĆŒ postanowienia regulaminu, jako ustalonej przez jednÄ ze stron szczegĂłlnej postaci wzorca umowy, podlegajÄ kontroli abstrakcyjnej w postÄpowaniu o uznanie postanowieĆ wzorca umowy za niedozwolone, wszczÄtym takĆŒe przez podmiot niezwiÄ zany umowÄ z podmiotem posĆugujÄ cym siÄ wzorcem.
Postanowienia regulaminĂłw z pewnoĆciÄ speĆniajÄ przesĆankÄ "nieuzgodnionych indywidualnie".
RaĆŒÄ ce naruszanie interesĂłw klienta:
PrzedsiÄbiorca w stosunkach z konsumentami powinien w peĆni informowaÄ o wynikajÄ cych z umowy uprawnieniach oraz nie powinien wykorzystywaÄ uprzywilejowanej pozycji profesjonalisty przy zawieraniu umowy. Sprzeczne z dobrymi obyczajami uksztaĆtowanie praw i obowiÄ zkĂłw narusza w sposĂłb raĆŒÄ cy interesy konsumenta, gdy szczegĂłlnie mocno godzi w jego dobra majÄ tkowe lub wartoĆci niemajÄ tkowe. Nie dotyczy to jednakĆŒe postanowieĆ okreĆlajÄ cych gĆĂłwne Ćwiadczenia stron, w tym cenÄ lub wynagrodzenie, jeĆŒeli zostaĆy sformuĆowane w sposĂłb jednoznaczny. Warto zacytowaÄ treĆÄ uzasadnienia wyroku SÄ du Apelacyjnego w Warszawie z dnia 8 lutego 2011 r., o sygn. akt VI ACa 913/10, w ktĂłrym to sÄ d uznaĆ, ĆŒe sprzeczne z dobrymi obyczajami sÄ postanowienia regulaminĂłw, ktĂłre ksztaĆtujÄ prawa i obowiÄ zki konsumenta, nie pozwalajÄ c na realizacjÄ takich wartoĆci, jak szacunek wobec partnera, uczciwoĆÄ, szczeroĆÄ, zaufanie, lojalnoĆÄ, rzetelnoĆÄ i fachowoĆÄ. Tak zaĆ kwalifikowane sÄ wszelkie postanowienia, ktĂłre zmierzajÄ do naruszenia rĂłwnorzÄdnoĆci stron stosunku umownego, nierĂłwnomiernie rozkĆadajÄ c uprawnienia i obowiÄ zki miÄdzy partnerami umowy.
Za sprzeczne z dobrymi obyczajami uznaje siÄ wiÄc dziaĆania zmierzajÄ ce do niedoinformowania lub wywoĆania bĆÄdnego przekonania u konsumenta, a takĆŒe wykorzystania jego niewiedzy lub naiwnoĆci.
Konsekwencje stosowania postanowieĆ niedozwolonych
NaleĆŒy rĂłwnieĆŒ pamiÄtaÄ, ĆŒe stosowanie we wzorcach umĂłw zawieranych z konsumentami niedozwolonych postanowieĆ umownych jest zakazane. Takie postanowienia nie bÄdÄ dla kupujÄ cego wiÄ ĆŒÄ ce.
PrzykĆad: Sprzedawca okreĆliĆ, ĆŒe odstÄ piÄ od umowy moĆŒna wyĆÄ cznie na postawie paragonu. Postanowienie takie jest uznane za niedozwolone i nie wiÄ ĆŒe konsumenta, zwrot zatem powinien byÄ uznany na podstawie kaĆŒdego innego dokumentu.
JednakĆŒe to tylko jedna z konsekwencja. Znacznie bardziej dotkliwÄ sankcjÄ zwiÄ zanÄ ze stosowaniem niedozwolonych postanowieĆ umownych przez jest to moĆŒliwoĆÄ naĆoĆŒenia na przedsiÄbiorcÄ zawierajÄ cego umowy z konsumentami dotkliwej kary pieniÄĆŒnej, ktĂłrej wysokoĆÄ moĆŒe siÄgaÄ nawet 10% obrotu osiÄ gniÄtego w roku obrotowym poprzedzajÄ cym rok naĆoĆŒenia kary.
Co istotne liczy siÄ juĆŒ sam fakt wystÄpowania postanowieĆ niedozwolonych w umowie. Bez znaczenia jest to czy przedsiÄbiorca bÄdzie wykorzystywaĆ treĆÄ postanowienia. W uchwale skĆadu siedmiu sÄdziĂłw z dnia 20 czerwca 2018 roku, wydanej w sprawie III CZP 29/17 SÄ d NajwyĆŒszy rozstrzygnÄ Ć istniejÄ ce dotychczas w doktrynie i orzecznictwie wÄ tpliwoĆci w tym zakresie stwierdzajÄ c, ĆŒe oceny, czy postanowienie umowne jest niedozwolone (art. 3851 § 1 KC), dokonuje siÄ wedĆug stanu z chwili zawarcia umowy.
CiÄĆŒar dowodu
CiÄĆŒar dowodu, ĆŒe postanowienie zostaĆo uzgodnione indywidualnie, spoczywa na tym, kto siÄ na to powoĆuje. Oznacza to, ĆŒe jeĆŒeli przedsiÄbiorca twierdzi, ĆŒe treĆÄ umowy zostaĆa uzgodnione indywidualnie, powinien on udowodniÄ, ĆŒe konsument wspĂłĆksztaĆtowaĆ ich treĆÄ albo miaĆ moĆŒliwoĆÄ takiego wspĂłĆksztaĆtowania, ale z niej nie skorzystaĆ i aprobowaĆ przedstawiony mu tekst umowy.
Postanowienia umowne uznane za niedozwolone prawomocnym wyrokiem sÄ du, sÄ wpisywane do rejestru prowadzonego przez UrzÄ d Ochrony Konkurencji i KonsumentĂłw. PeĆnÄ listÄ klauzul niedozwolonych moĆŒna znaleĆșÄ w Rejestrze klauzul niedozwolonych znajdujÄ cym siÄ na stronie UOKiK.
Zapoznaj siÄ z treĆciÄ klauzul
W kolejnych artykuĆach dokonam szczegĂłĆowej analiz treĆci klauzul niedozwolonych wpisanych do rejestru, z podziaĆem na poszczegĂłlne kategorie. ZnajomoĆÄ treĆci takich klauzul z pewnoĆciÄ pozwoli lepiej zabezpieczyÄ interesy kaĆŒdego przedsiÄbiorcy prowadzÄ cego dziaĆalnoĆÄ w Internecie.